جلسه ۱۰۳ – ۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ بعد از این مرحوم آخوند به وجوه عقلیه ای برای حجیت خبر واحد اشاره کرده اند و چند تقریر بیان کرده اند: ۱. ما به عنوان اینکه می دانیم مکلف به شریعت هستیم و تکالیفی در شریعت داریم و علم به وجود مقداری از
جلسه ۹۶ – ۲۱ فروردین ۱۳۹۲ بعد از این مرحوم آخوند وارد وجه بعدی می شوند. و آن استدلال به سیره عقلاء است. سیره همه عقلاء چه متدین و چه غیر متدین تا زمان ما بر عمل به خبر واحد است. اینکه ایشان می گوید تا زمان ما سیره بر
جلسه ۹۶ – ۲۱ فروردین ۱۳۹۲ دلیل سومی که برای حجیت خبر واحد اقامه شده است اجماع است. برای اجماع می توان چند تقریر مختلف داشت: ۱. همان که مرحوم آخوند فرموده اند که تمام علماء از زمان ما تا زمان شیخ طوسی همه حجیت خبر واحد را قبول دارند.
جلسه ۸۶ – ۲۳ اسفند ۱۳۹۱ مرحوم آخوند بعد از بحث آیات قرآن، استدلال به روایات را مطرح می کنند. مرحوم آخوند می فرمایند اشکال نشود که نمی توان برای حجیت خبر واحد، به اخبار استدلال کرد چرا که این اخبار متواتر اجمالی است یعنی علم به صدور برخی از
جلسه ۸۳ – ۲۰ اسفند ۱۳۹۱ به نظر ما آیات دیگری از قرآن هستند که دلالت بر حجیت خبر واحد دارند و قبلا هم اشاره به برخی از آنها داشته ایم. سه طایفه از آیات هستند که می توان به آنها برای حجیت خبر واحد استدلال کرد: طایفه اول: آیاتی
جلسه ۸۳ – ۲۰ اسفند ۱۳۹۱ بحث در آیه ذکر تمام شد و گفتیم بعید نیست این آیه دلالت بر حجیت خبر واحد داشته باشد. آخرین آیه ای که مرحوم آخوند به آن اشاره کرده اند و فرموده اند به آن برای حجیت خبر واحد استدلال شده است آیه اذن
جلسه ۸۱ – ۱۵ اسفند ۱۳۹۱ آیه بعدی که برای حجیت خبر واحد به آن استدلال شده است آیه ذکر است. این آیه در دو جای قرآن آمده است: وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ إِلاَّ رِجَالاً نُوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (النحل آیه ۴۳) وَ مَا
جلسه ۸۰ – ۱۴ اسفند ۱۳۹۱ آیه بعدی که به آن برای حجیت خبر واحد استدلال شده است آیه کتمان است. إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَ الْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتَابِ أُولئِکَ یَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ یَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُونَ (البقره آیه ۱۵۹) مرحوم آخوند می فرمایند
جلسه ۷۷ – ۹ اسفند ۱۳۹۱ آیه دیگری که برای حجیت خبر واحد به آن استدلال شده است آیه نفر است. وَ مَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّهً فَلَوْ لاَ نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طَائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ (التوبه آیه ۱۲۲) مرحوم
جلسه ۶۶ – ۲۴ بهمن ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند وارد بررسی ادله حجیت خبر واحد می شوند. ایشان فرموده است به ادله اربعه بر حجیت خبر واحد استدلال شده است. قبل از ورود به بحث باید عرض کنم که آنچه مرحوم آخوند فرموده است نهایت مطلب نیست بلکه
جلسه ۶۰ – ۱۵ بهمن ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند وارد بحث اصلی می شوند که آیا خبر واحد حجت است یا نه؟ مشهور بین متقدمین و متاخرین حجیت خبر واحد است و در مساله ادعای اجماع هم شده است. مرحوم آخوند ابتدا قول مخالف را ذکر می کنند
۵۹ – ۱۴ بهمن ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند وارد بحث خبر واحد شده اند. آیا خبر واحد معتبر است؟ خبر واحد در اصطلاح اصولی محل بحث ما ست. یا اینکه خبر واحد قابل اعتماد نیست و دلیلی بر اعتبار آن نداریم؟ معروف و مشهور در بین محققین حجیت
۵۷ – ۹ بهمن ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند وارد بحث شهرت شده اند و منظور ایشان شهرت محصل است و بر اساس حرف هایی که در نقل اجماع گفته اند مساله شهرت منقول هم روشن می شود. بحث در شهرت دو قسمت دارد: یکی شهرت در روایت و
۵۱ – ۳۰ دی ۱۳۹۱ شیخ انصاری فرموده اند چون مبنای شیخ قاعده لطف است بنابراین مواردی که ایشان ادعای اجماع کرده است برای ما فایده ای ندارد و ادعای اجماع از طرف ایشان حداکثر به اندازه قاعده لطف معتبر خواهد بود. اشکالی ممکن است به نظر بیاید و آن
۵۰ – ۹ دی ۱۳۹۱ در بحث حجیت اجماع تفاوتی نیست که اجماع بر مساله فرعی فقهی باشد یا اجماع بر مساله اصولی باشد یا اجماع بر مساله اعتقادی باشد. همان طور که اجماع بر وجوب نماز و روزه محقق می شود و اگر محقق شد حجت است با همان
۴۹ – ۶ دی ۱۳۹۱ بحث دیگری که باید مطرح شود مساله اجماع مرکب است. که از آن تعبیر به عدم قول به فصل هم می شود. در بحث اجماع مرکب اگر ما بعضی از وجوه سابق در اجماع را بپذیریم با همان بیان اجماع مرکب هم قابل بیان است.
۲۴ – یکشنبه,۱۴ آبان , ۱۳۹۱ یکی از مباحثی که در بحث حجج و امارات عنوان شده است بحث نقل اجماع است که در اصطلاح به آن اجماع منقول گفته می شود که معروف در السنه حجیت اجماع منقول است. این عنوان در کلمات بزرگان قبل از مرحوم آخوند و
۲۱ – ۱۷ مهر ۱۳۹۱ بحث بعدی که مطرح است حجیت قول لغوی است. مرحوم آخوند قبل از شروع بحث مقدمه ای را مطرح کرده اند و آن اینکه اگر کسی تردید در معنایی در مقام استعمال داشته باشد گاهی کلام ظاهر در معنایی است در این صورت ظهور حجت
۱۸ – ۱۲ مهر ۱۳۹۱ دو بحث مهم باقی است که باید در مباحث ظهور مطرح شوند: با فرض حجیت ظواهر و اینکه هر آنچه ظاهر کلام باشد حجت است چه بر اساس وضع باشد یا بر اساس قرائن عامه باشد. آنچه ظهور کلمات شارع در آن حجت است ظهور
۱۳ – چهارشنبه,۰۵ مهر , ۱۳۹۱ یکی از تفصیلاتی که در بحث حجیت ظواهر وجود دارد و به جمهور اخباریین نسبت داده شده است و یکی از ممیزات اخباری ها از اصولی ها ست بحث حجیت ظواهر کتاب است. جمعی گفته اند که ظواهر قرآن مجید حجت نیست نه برای
۱۰ – یکشنبه,۰۲ مهر , ۱۳۹۱ تفصیلی در کلام مرحوم میرزای قمی آمده است. ایشان معتقدند حجیت ظواهر مختص به مقصودین به افهام است و برای دیگران حجت نیست. اما دیگران باید از باب انسداد به ظواهر عمل کنند. اولین کسی که چنین نسبتی به مرحوم میرزا داده است مرحوم
۴ – شنبه,۲۵ شهریور , ۱۳۹۱ گفتیم اصل اولی در امارات و اصول عملیه عدم حجیت است به همان معنایی که گذشت. و با دلیل قاطع می توان از آن رفع ید کرد و در صورت شک باید به همان قاعده اولی مراجعه کرد. مرحوم آخوند می فرمایند آنچه از
۱ – یکشنبه,۱۹ شهریور , ۱۳۹۱ مرحوم آخوند قبل از شروع بحث امارات، مقتضای اصل را بررسی کرده اند و فرموده اند اصل اولی در امارات و ظنون عدم حجیت است مگر آنکه با دلیل خاص چیزی از این اصل خارج شود. معروف بین اصولیین این است که در فرض
۱۱۸ – ۸ خرداد ۱۳۹۱ امر دومی که آخوند مطرح می کنند این است که آیا عقلا حجیت ظن ممکن است؟ یعنی معقول است شارع برای غیر علم جعل حجیت کند؟ آیا جعل حجیت برای غیر علم محذوری ندارد؟ منشا این اشکال یکی از دو امر است: ۱. جعل حجیت
۱۱۸ – ۸ خرداد ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند وارد بحث ظنون می شوند. و سه مساله را مطرح می کنند: مساله اول: حجیت علم ذاتی بود اما حجیت ظن ذاتی نیست و نسبت به معذریت و منجزیت علیت تامه که ندارد هیچ حتی اقتضاء هم ندارد. به گونه
۱۱۵ -۳ خرداد ۱۳۹۱ بحث بعد امتثال اجمالی است. آیا امتثال اجمالی جایز است و کافی است یا اینکه باید حتما امتثال تفصیلی صورت بگیرد. مرحوم آخوند فرموده اند بحث گاهی در توصلیات است و گاهی در تعبدیات است. در توصلیات ایشان فرموده اند حتی اگر تمکن از علم تفصیلی
۸۴ – ۱۵ فروردین ۱۳۹۱ بعد از این مرحوم آخوند متعرض بحث علم اجمالی شده اند که بحث بسیار مهمی است. این بحث در دو مقام واقع می شود: ۱. آیا علم اجمالی در تنجیز حکم موثر است یا نه؟ آیا علم اجمالی مثل علم تفصیلی باعث تنجیز حکم می
۸۲ – ۹ فروردین ۱۳۹۱ مرحوم آخوند بعد از این وارد بحث مساله قطع قطاع و قطع حاصل از مقدمات عقلی می شوند. مرحوم آخوند در این بحث موافق با شیخ می فرماید چون حجیت قطع ذاتی است و عدم جواز تخلف از آن و عمل مطابق آن عقلی است
۷۷ – ۲۳ اسفند ۱۳۹۰ بعد از این مرحوم آخوند وارد بحث موافقت التزامی می شوند. این بحث برای برخی مورد غفلت قرار گرفته است. بحث موافقت التزامی در سه مرحله واقع می شود. مرحله اول: این است که اصلا منظور از موافقت التزامیه چیست؟ مرحوم ایروانی ۶ احتمال مطرح
۷۷ – ۲۳ اسفند ۱۳۹۰ بعد از این مرحوم آخوند متعرض امکان اخذ ظن به حکم در موضوع حکم شده اند. تا حالا بحث اخذ علم به حکم در موضوع حکم بود از اینجا به بعد اخذ ظن به حکم در موضوع حکم است. تمام آن صوری که در آن